Benzydamina – nie tylko na ból gardła

Benzydamina – mechanizm działania

Benzydamina (łac. Benzydaminum), pochodna indazolu, w preparatach farmakologicznych stosowana w formie chlorowodorku benzydaminy, należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Ma inne właściwości fizykochemiczne i aktywność farmakologiczną niż pozostałe leki z tej grupy. Pierwszą jej zaletą jest fakt, że benzydamina zastosowana w dawkach zalecanych przez producenta nie hamuje cyklooksygenazy ani lipooksygenazy – enzymów, które biorą udział w przemianach lipidów błon komórkowych i prowadzą do powstawania prostaglandyn i leukotrienów. Drugą jest to, że, nie powoduje działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego charakterystycznych dla innych NLPZ, ponieważ służy głównie do stosowania miejscowego na błonę śluzową jamy ustnej lub gardła. Po zastosowaniu miejscowym do krążenia systemowego przenika poniżej 5% benzydaminy.

Objawowe leczenie stanów zapalnych jamy ustnej polega na miejscowym działaniu benzydaminy, czyli aplikowaniu jej bezpośrednio na zmienioną okolicę. Benzydamina wykazuje działanie: przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwobrzękowe, znieczulające i odkażające w stosunku do grzybów i bakterii. Zmniejsza napięcie mięśni gładkich i poprzecznie prążkowanych.

Przeczytaj również: Ból gardła – rodzaje stanów zapalnych gardła, jak uśmierzyć ból?

Benzydamina – bezpieczeństwo stosowania

Benzydamina stosowana miejscowo to substancja o wysokim profilu bezpieczeństwa, również dla dzieci. Zalecana długość leczenia zazwyczaj nie przekracza 7 dni. Benzydamina dostępna jest w formie: tabletek do ssania, aerozoli do rozpylania w jamie ustnej i płynów do płukania jamy ustnej. U niemowląt i małych dzieci zazwyczaj stosuje się aerozol, a u dorosłych i dzieci starszych aerozol, pastylki do ssania lub płyn do płukania. W przypadku zmian zapalnych błony śluzowej jamy ustnej i gardła u dzieci w wieku 0-12 miesięcy możliwe jest zastosowanie leku w formie aerozolu, ale z zachowaniem maksymalnej ostrożności w celu zapewnienia prawidłowej i bezpiecznej aplikacji.

Warto zaznaczyć, że działania niepożądane benzydaminy, jeżeli występują, są krótkotrwałe i ustępują samoistnie. Ze względu na minimalne przenikanie do krążenia systemowego ryzyko przedawkowania benzydaminy po podaniu miejscowym jest minimalne. Nie zaobserwowano również interakcji benzydaminy podanej miejscowo z innymi lekami.

Benzydamina posiada bardzo wysoki profil bezpieczeństwa, więc jej stosowanie w formie aerozolu 1,5mg/ml nie jest zabronione dla kobiet w ciąży i karmiących piersią. Oczywiście, decyzję o zażywaniu leków na bazie benzydaminy w tej grupie pacjentów, należy uprzednio skonsultować z lekarzem. Mogą bowiem istnieć pewne indywidualne dla danej kobiety zastrzeżenia, które będą stanowić argument przeważający za niekorzystaniem leków na bazie tego składnika.

Benzydamina – szerokie zastosowanie w stanach zapalnych jamy ustnej

Benzydamina ma bardzo szerokie zastosowanie. Najczęściej jednak stosuje się ją w celu objawowego leczenia bólu gardła. Zakażenie górnych dróg oddechowych o etiologii wirusowej to najczęstsze schorzenie, z którym zgłaszają się pacjenci do lekarza rodzinnego – zarówno dorośli, jak i dzieci. Do objawów wirusowego zapalenia gardła należą: ból gardła, podwyższona temperatura ciała, nieżyt nosa, kaszel, chrypka, ogólne złe samopoczucie. Objawy te z jednej strony są nieprzyjemne i dokuczliwe, a z drugiej zwiększają ryzyko powikłań, zwłaszcza u dzieci – odwodnienia i zaburzeń jonowych w wyniku niechęci do jedzenia i picia. Dlatego oprócz leczenia przyczyny infekcji, istotne jest też skuteczne łagodzenie jej objawów.

Benzydamina ma również potwierdzone działanie w leczeniu stanów zapalnych jamy ustnej, będących konsekwencją zabiegów stomatologicznych lub laryngologicznych: owrzodzeń, stanów chorobowych po ekstrakcji zębów czy pooperacyjnego bólu gardła. Leczy się nią także ból podczas ząbkowania u dzieci oraz lokalne ubytki błony śluzowej (afty). Preparaty zawierające benzydaminę są również stosowane w profilaktyce zapalenia jamy ustnej wywołanego chemio- i radioterapią.

Stany zapalne jamy ustnej u dzieci to częsty problem. W celu wyleczenia małego pacjenta i trwałego ustąpienia dolegliwości najważniejsza jest eliminacja przyczyny zapalenia. Leczenie wspomagające (przeciwgorączkowe, przeciwświądowe, przeciwbólowe) odgrywa równie istotną rolę – pozwala na opanowanie najbardziej uciążliwych objawów i zwiększenie komfortu chorego dziecka. W praktyce lekarskiej preparaty o działaniu miejscowym, łatwe w aplikacji i powszechnie dostępne, uważa się za bezpieczne i dlatego są chętnie przepisywane przez pediatrów.

Sprawdź także: Angina u dzieci – przyczyny, objawy, przebieg, leczenie

• How does this medication work? What will it do for me? https://www.medbroadcast.com/drug/getdrug/pms-benzydamine – data dostępu: 06.08.2019
• Kozikowska K, Zastosowanie bezydaminy w leczeniu stanów zapalnych jamy ustnej i gardła u dzieci. Świat Medycyny i Farmacji. Marzec 2018.
• Agrawal A., Nath S., Goswami D. i wsp., An evaluation of the Efficacy of Aspirin and Benzydamine Hydrochloride Gargle for Attenuating Postoperative Sore Throat: A Prospective, Randomized, Single-Blind Study. Anesth Analg 2006. Dostępne na: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17000820 – data dostępu: 06.08.2019