Zajady – przyczyny powstawania, objawy i sposoby leczenia

Co to są zajady?

Zajady to zapalenie kącików ust objawiające się bólem, mrowieniem oraz pieczeniem. Początkowo na przesuszonej skórze pojawia się zaczerwienienie, które przekształca się w powierzchowne pęknięcia w jednym lub obu kącikach ust. Zmianom mogą towarzyszyć bolesne nadżerki. Niepodjęcie leczenia wydłuża czas gojenia patologicznych wykwitów i może przyczynić się do powstania blizn.

Zajady na ustach przeważnie nie są objawem poważnych problemów zdrowotnych, jednak jeśli zmiany mają charakter nawracający lub bardzo długo nie goją się, warto udać się na konsultację do lekarza.

Przeczytaj również: Rany po aparacie ortodontycznym – jak sobie z nim radzić?

Przyczyny zajadów

Co jest przyczyną zajadów? Stan zapalny w kącikach ust może mieć różne podłoże. Istnieje co najmniej kilka czynników, które prowadzą do powstawania zmian. Najważniejsze z nich to:

• infekcje grzybicze (ze względu na wysoką wilgotność i ciepło w kącikach ust – panują tam idealne warunki do namnażania się grzybów);
• infekcje bakteryjne;
• cukrzyca (osoby chorujące na cukrzycę często zmagają się z zajadami);
• nieprawidłowa higiena jamy ustnej (brak dbałości o staranną pielęgnację jamy ustnej ułatwia bakteriom i grzybom nadmierne namnażanie się);
• niedobory witamin i składników odżywczych (dieta uboga w witaminy z grupy B, witaminę C oraz żelazo może przyczynić się do powstawania bolesnych zajadów);
• antybiotykoterapia (przyjmowanie antybiotyków sprzyja namnażaniu się drożdżaków);
• niedopasowana proteza (noszenie źle dobranej protezy zębowej podrażnia powierzchnię śluzówek, co sprzyja pękaniu naskórka i pojawianiu się stanu zapalnego);
• alergie (zajady bywają skutkiem alergii, zwłaszcza na metale np. nikiel).

Zajady a opryszczka – różnice

Bardzo często zajady są utożsamiane z opryszczką wargową, natomiast nie są to te same choroby. Opryszczkę wywołuje wirus opryszczki typu 1 (Herpes simplex). Choroba zwykle objawia się jako małe pęcherzyki, z których w wyniku pękania wypływa ropno-surowiczy płyn. Pacjenci u których pojawia się opryszczka również mogą odczuwać uciążliwy świąd. Należy dodać, że zajady dotyczą kącików ust, natomiast opryszczka wargowa najczęściej lokalizuje się na granicy błony śluzowej jamy ustnej i warg (dowiedz się, jak szybko pozbyć się opryszczki?).

Zobacz także: Jak radzić sobie z zapaleniem błony śluzowej jamy ustnej?

Jak leczyć zajady?

Leczenie zajadów należy podjąć jak najszybciej. Stosuje się:

• leczenie objawowe (polega na łagodzeniu objawów zajadów),
• leczenie przyczynowe (polega na usuwaniu przyczyn zajadów).

W aptekach dostępne są różne preparaty, maści i leki na zajady bez recepty, m.in.:

• maść cynkowa,
• maść z klotrimazolem,
• maść z witaminą A i E.

Domowe sposoby na zajady

Poza stosowaniem kremów i maści z apteki, warto dodatkowo spróbować leczenia domowymi metodami. Które substancje łagodzą pieczenie, ból i mrowienie towarzyszące zajadom?

• Ranki w kącikach ust można posmarować miodem, który ma działanie przeciwzapalne.

• Pomocna może też okazać się oliwa z oliwek bogata w witaminy A, D, E oraz K), wystarczy nanieść na zajady kilka kropli produktu.

• W walce z bolesnym zapaleniem kącików ust może być przydatny ekstrakt z aloesu, roślina ta koi, regeneruje i działa odkażająco.

• Kolejny domowy sposób, to okłady z plastrów świeżego ogórka, który ma działanie kojące i uśmierzające ból.

• Żyworódka pierzasta to wciąż mało znana roślina, która posiada cenne właściwości lecznicze, dzięki którym zajady szybciej znikną. Okłady z jej soku ukoją, nawilżą i zregenerują miejsca, w których toczy się stan zapalny. Żyworódkę można uprawiać w warunkach domowych, podobnie jak aloes.

W przypadku niedoborów witaminowych należy uzupełnić swoją dietę, zwłaszcza o witaminę C oraz witaminy z grupy B (również stosując suplementy). Na czas trwania stanu zapalnego trzeba ograniczyć spożywanie ostrych i kwaśnych dań.

Jak zapobiegać powstawaniu zajadów?

Jakie działania profilaktyczne zapobiegają powstawaniu bolesnych zajadów? Najskuteczniejszym sposobem jest zdrowa, zbilansowana dieta, bogata w białko, żelazo, witaminy z grupy B (należy zwłaszcza uzupełnić niedobór witaminy B12). Nie można też dopuszczać do przesuszenia ust (stosować kremy i maści nawilżające), wzmacniać odporność, a także dbać o higienę jamy ustnej oraz nie oblizywać ust, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym.

Przeczytaj także: Afta – przyczyny występowania i leczenie. Kiedy powinieneś udać się do lekarza?